سرکار خانم دکتر پوراحسان، مسئول هیئت اندیشه ورزی بهداشت و سلامت روان اندیشکده نظم و امنیت کرمان و همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان در مورد اثرات و پیامدهای روانی ویروس کرونا بیان داشت:
این روزها بحث کرونا همه جا هست، اکثر پیامهای اخبار، شبکه های اجتماعی و مکالمه های تلفنی، صحبت های مسئولین و مردم عادی را کرونا و اخبارهای مرتبط با آن تشکیل می دهد. هرکس به نحوی در پی نجات جان خود و خانواده اش و محافظت در برابراین ویروس است. افراد مختلف هنگام شنیدن خبرهای بد، طیف گسترده ای از عکس العمل ها را بروز می دهند که ممکن است طی روزها و یا هفته های بعد تغییر کند شایع ترین این واکنش ها مواردی چون اضطراب، نگرانی، احساس درماندگی، انزوای اجتماعی، مشکل در تمرکز و خوابیدن، خشم و یا هوشیاری بیش از حد و وسواس گونه به سلامتی و بدن است. یکی از پیامدهای روانی مهم که این ویروس و ترس آن به جان همگان انداخته است، استرس است. استرس تا حدی می تواند در مقابله با این ویروس کمک کننده باشد زیرا همانطور که می دانیم و در تحقیقاتی نیز مشخص شده است" دانش به خودی خود پیش بینی کننده رفتار نیست" منظور از این جمله آن است که مردم تنها با دانستن اینکه یک ویروس می تواند خطرناک باشد برای مقابله با آن ممکن است رفتارهای مختلفی داشته باشند و یا حتی خود را به بی خیالی و نوعی خوش باوری بزنند. که این گونه رفتارها ممکن است سبب کاهش رفتارهای پیشگیرانه از بیماری گردد. به همین دلیل داشتن مقداری استرس و ترس ناشی از بیماری می تواند کمک کننده باشد. اما استرس زمانی فرد را دچار مشکل می کند که فرد بطور افراطی دارای نگرانی است و حتی با وجود انجام تمام رفتارهای پیشگیرانه دائما در اضطراب شدید است به گونه ای که فرد را از کارها و اهداف زندگی است بازمی دارد. همانطور که می دانیم این استرس نه تنها فرد را فلج کرده بلکه به دلیل تاثیری که برسیستم ایمنی بدن می شود می تواند سرآغاز مشکلات جسمانی نیز گردد. از جمله راهکارهایی که می تواند بر روی این اضطراب شدید و استرس تاثیر گذارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کنترل پذیری: یعنی فرد این باور را در خود تقویت کند که با وجود خطرناک بودن و شیوع ویروس، من می توانم با راهکارهایی از بیماری جلوگیری کنم.
حمایت اجتماعی: نتایج نشان داده است که حمایت اجتماعی فردی که دچار استرس و ناامیدی و یاس است و اطمینان دادن افراد نزدیک به این فرد، می تواند فرد را در کنترل استرس کمک کند.
ویژگی های شخصیتی: مطالعات نشان می دهد که برخی افراد در مقایسه با افراد دیگر می توانند در برابر شرایط تهدید کننده و عوامل استرس زا، سازگاری بهتری داشته باشند از جمله این عوامل می توان به تاب آوری اشاره کرد که بعنوان شرکت فعال و سازند ه فرد در محیط است و افراد با تاب آوری بالا بهتر از عهده مشکلات بر می آیند. یعنی در این شرایط مهم است که فرد تهدید ویروس کرونا را به یک چالش تبدیل کند. مثلا سراغ کارهایی برود که در ضمن فعال بودن از شیوع این ویروس جلوگیری کند. بعنوان مثال این روزها قرار است که بیشتر در خانه بمانیم پس می توانیم از این فرصت استفاده کنیم و در منزل ورزش کنیم، کتابها یا فیلم هایی که دوست داریم را بخوانیم و ببینیم. موسیقی گوش کنیم. سراغ یادگیری ها در دنیای مجازی برویم و با عزیزان و دوستانمان از طریق شبکه های مجازی ارتباط برقرار کنیم.
تمرینات آرام سازی: روزانه دو یا سه بار از تکنیک های آرمیدگی عضلانی پیش رونده استفاده کنیم. با این روش افزایش انقباض عضلات و سپس شل کردن آنها سبب کاهش استرس می شود.
مکالمه و تماس با روانشناس و روانپزشک: در صورتی که استرس بیش از حد است و نمی توانید آن را کنترل کنید می توان از روانشناس و مشاوره استفاده کرد و سعی کنیم بصورت تلفنی یا ویدئویی با مشاورین که در حال حاضر بسیاری از آنها بصورت مجازی و آنلاین مشاوره می دهند ارتباط برقرار کنیم.
یکی از راهکارهای موثر این است که بیش از اندازه خود را د ر گیر این ویروس و اخبار آن در رسانه ها نکنیم. غذای سالم مصرف و به اندازه کافی بخوابید و از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید.
علاوه بر مشکلات مرتبط با استرس، گاهی جدا بود ن از دیگران می تواند فرد را بعد از قرنطینه دچار هیجانات درهم و پیچیده مثل احساس رهایی از قرنطینه در کنار احساس ترس و نگرانی کند یا فرد را دچار غم، خشم یا سرخوردگی بخاطر ترس د یگران از تماس با شما کند یا احساس گناه بخاطر قادر نبودن به انجام وظایف شغلی و خانوادگی کند. در این صورت سعی کنید به خودتان کمی زمان بدهید تا به مرور این احساسات کمرنگ تر شود. احساسات دیگران را درک کرده و بجای رنجیده شدن از آنها صبور باشید تا کم کم اوضاع به حالت عادی برگردد . اگر امکان کار در منزل برای شما فراهم است کار خود را شروع کنید، از فعالیت های لذت بخشی که می توانید در خانه انجام دهید شروع کنید و در صورتی که احساسات و هیجانات منفی به مدت طولانی ادامه یافت به روانشناس مراجعه نمایید.
