سرگرد دکتر وحید عضدی رئیس دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان کرمان ضمن تبریک به مناسب فرا رسیدن عید باستانی نوروز و آرزوی موفقیت، سربندی، سلامتی، نشاط در تمام زمینه ها برای مردم عزیز ایران و آرزوی توفیق و خدمتگذاری برای مسئولین امر بیان داشت: آیین ها  در هر سطح و مرحله  ای  و در هر بستر و قومیتی سبب ساز فواید فرهنگی بسیاری هستند. آیین ها  سبب ایجاد مَنشِ اصیل و باهوّیت، که سرشار از   ارزش های اخلاقی و کُنش های  مترقی انسانی می باشند، می شوند.

آیین های  «سور» و جشن و شادی آوری نیز در ایران قدمت دیرینه دارند.  مثلاً آیین «عیدنوروز» که بزرگداشت و پاسداشت طبیعت و رویش زمین می باشد از عناصر جالب و با اصالتی تشکیل شده است که البته امروزه، بخشی از وجوه این آیین اجرا نمی شود اّما درگذشته، بطور کامل تری اجرا می شده است.

ایشان در ادامه به تشریح تاریخچه آیین نوروز و ارتباط آن با ایجاد نظم و امنیت اجتماعی بیان داشت:

آیین نوروز

آیین عید نوروز  قدمتی به درازای تاریخ باستان ایران و شروع نامشخصی نیز دارد. مّسلم است که ایرانیان هر سال پیش از نوروز به نظافت محیط زندگی و زدودن گرد وغبار از پیرامون می پردازند و با این کار به استقبال سِال نو یا همان نوروز می روند.

«ایرانیان باستان بر این باور بودند که لحظه  ی  تحویل سال باید همه جا پاک وپاکیزه باشد، اتاق های  جارو شده، فرش های  شُسته، دَر و دیوار رنگ تازه گرفته، غبار کُهنگی از همه جا و از همه چیز زدوده، چهره ها  شُسته و موها شانه زده .» بدین ترتیب می توان نوروز را آیینی مشترک که سبب اتحاد ملّی و قومی اقوام ایران می شود، به شمار آورد که تا امروز به حیات خویش ادامه داده است. در بررسی ویژگی های  نوروز، آنچه که بر همه  ی  ایرانیان واضح و مسلّم است، تجدید رابطه های  از دست رفته، قهرها، جدایی ها  و دوری هاست.

نمایش آیینی  سیاه بازی؛ و کارکردهایش

نمایش آیینی «سیاه بازی» که از گونه های  نمایشی استخراج شده از آیین های  نوروزی است با محوریت شخصیت حاجی فیروز، یا «سیاه»، . . . تنها آیینی است که در محتوای خود امکان وارد کردن دغدغه های  اجتماعی روز و وضعیت جامعه را دارد.    

این نمایش آیینی که سرتاسر از لحظات خنده و کمدی سرشار است می تواند   مهم ترین مسائل روز که جای انتقاد و اصلاح را دارند با زبان طنز بیان کند، مسائلی از قبیل بُحران مُد و پوشش لباس، آسیب های  رسانه  های  جدید، رفتارهای نابهنجار (چه در حوزه خصوصی مثل  خانواده و چه در حوزه عمومی مثل خیابان، بازار و . . )

تمامی نمایش های  آیینی که در  آن ها شخصیت طنز آمیز «سیاه» وجود دارد از جمله نمایش «تخت حوضی»، «حاجی فیروز» و تمامی نمایش هایی  از این دست از یک ریشه استخراج شده اند.

در نمایش آیینی سیاه بازی، رقص های  قومی کارکرد فراوانی در جهت ایجاد فضای شادمانی و تخلیه  ی  هیجان های  تماشاگر دارند.

رقص های  آیینی هیچکدام جلوه های  بی معنا و سطحی ندارند، اغلب با معناها و حس های  نهفته در نمایش و آیین پیوند تنگاتنگ دارند، شور حسی و هیجانی این رقص ها  انرژی معنوی شادی بخش در هر تماشاگر را فعال می کند. این نوع رقص ها  که دارای خاستگاه و اصالت معناداری می باشند اگر بطور    برنامه ریزی شده، آموزش و ترویج شوند می توانند – بعنوان یک سپر دفاعی فرهنگی در برابر هجوم و تبلیغ رقص های  بی محتوا یا کم محتوا و گاها مبتذلی که از طریق رسانه ها  پخش می شوند، کارایی داشته باشند.

 دکتر عضدی در ادامه بیان داشت: مطالب ارائه شده در بالا قسمتی از نتایج تحقیقی که در این دفتر بر اساس اخذ اطلاعات و نظرات جمع آوری شده مجموعاً 54 نفر از کارشناسان فرهنگی، امنیتی و انتظامی استان کرمان توسط محقق آقای سعید پورزنگی آبادی انجام گرفته است نشان می دهد:

- 92 درصد بر این عقیده هستند  که اجرای آیین‌های کهن غیر فعال   می‌تواند   در راستای شادابی و افزایش امنیت مورد استفاده قرار گیرد.

- 62 درصد بر این عقیده هستند که آیین‌های شادی‌آور می‌توانند" در افزایش امنیت جامعه موثر باشند.

- 94 درصد بر این عقیده هستند که اجرای صحیح آیین چهارشنبه سوری می‌تواند سبب افزایش نشاط اجتماعی و تخلیه‌ی هیجانی شود.

- 72 درصد بر این عقیده هستند  اجرای آیین‌های نوروزی   می‌توانند"   در کاهش افسردگی و افزایش امنیت   جامعه موثر باشند.

در حوزه ی  امنیت روانی، نقش و کارکرد آیین ها  (آیین هایی  چون آیین های  شاد آور نوروزی، آیین چهارشنبه سوری و جشن سده، آیین های  سرگرمی ساز چون «سیاه بازی») و در کلیت؛ کنش آیین ها  که سبب گردهم آیی ارتباط حضوری و نفس به نفس افراد جامعه در مراسم آیینی می شود می توان در برآیند اجرای آیین ها  به کاهش جرم و افزایش امنیت روانی نائل آمد.

نوشتن دیدگاه