در طی یک و دو روز گذشته شاهد صف‌های طولانی در مقابل پمپ‌های بنزین در سطح استان هستیم و هرچه از زمان‌های اولیه می‌گذرد، شاهد افزایش این صف‌ها و تقاضای مردم برای دریافت و ذخیره‌سازی آن هستیم.
با بررسی‌های اولیه می‌توان علل اصلی طولانی در مقابل جایگاه‌های سوخت را خبر اعتصاب رانندگان خودروهای سنگین برای حمل‌ونقل بار در سطح کشور است و در این میان خبر کاهش میزان بارگیری نفت‌کش‌ها به علت برخی از مطالبات صنفی توسط مسئولان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، برخی از جایگاه‌های عرضه سوخت را در سطح کشور با مشکل کمبود بنزین مواجه کرده است. به‌سرعت این خبر و اخبار مرتبط با این موضوع در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد و به این موضوع دامن زده و با شایعاتی همچون نبود سوخت در کشور و افزایش قیمت سوخت، افکار عمومی را نسبت به این موضوع مشوش کرده‌‌اند و در این میان وجود برخی فرهنگ‌های غلط در بین برخی مردم باعث شد به‌جای تأمل در خبر اعلامی و حتی کمک به حل موضوع، خود به پمپ‌بنزین‌ها هجوم آوردند و درحالی‌که خیلی از افراد در خودروهای خود دارای سوخت کافی برای مصرف چندین روز خود بودند، در جهت پر کردن باک‌های خودرو خود و حتی انباشت آن در ظروف دیگر و نگهداری در منزل اقدام نمودند و همین برخورد مردم با موضوع به‌خودی‌خود باعث شد که بی‌خود و بی‌جا، صف‌های عرضه سوخت در جایگاه‌های سوخت طولانی و طولانی‌تر شود و دغدغه‌‌‌ای بر دغدغه مردم افزوده شود.
بر همین اساس در تحقیق میدانی که توسط کارشناسان دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان کرمان در چندین جایگاه سوخت شهر کرمان انجام شد، مشاهده گردید:
- همه جایگاه‌های سوخت در شهر کرمان فعال و در حال سوخت‌رسانی به مردم بودند؛
- تمامی جایگاه‌های سوخت دارای صف‌های طولانی از متقاضیان دریافت بنزین بودند و این امر حتی به جایگاه‌های گاز هم سرایت کرده بود و در آن جایگاه‌ها نیز خودروهای منتظر در صف‌های طولانی دریافت سوخت گاز مشاهده می‌شد؛
- علاوه بر صف‌های طولانی خودرو منتظر برای دریافت سوخت (بنزین)، شاهد صف‌های افراد شخصی با به همراه داشتن ظروف پلاستیکی یک و نیم، 4، 10 الی 20 لیتری برای دریافت سوخت بودیم. که این امر به‌خودی‌خود باعث افزایش اعتراض رانندگان منتظر در صف قرار می‌گرفت و همین امر می‌تواند موجبات درگیری و نزاع بین افراد شود.
- طی مصاحبه حضوری که با برخی رانندگان انجام شد، مشخص گردید که اکثراً باک خودروهای آن‌ها نصفه یا بیشتر است و صرفاً آمده بودند که باک خود را پر کنند که نکند اگر چند روز بنزین موجود نبود، بتوانند با سوخت ذخیره‌شده، چندین روز امورات خود را بگذرانند.
- اکثر رانندگان منتظر در صف جایگاه‌های سوخت اذعان می‌داشتند که علت حضورشان در این مکان را خبر اعتصاب کامیون داران و کمبود سوخت بیان می‌داشتند و می‌گفتند که نسبت به آینده (وجود بنزین) خوشبین نیستند و به همین خاطر حاضرند مدت‌زمانی از وقت خود را در صف طولانی جایگاه سوخت صرف کنند.
- جایگاه داران سوخت سعی می‌کردند برای مدیریت وضع موجود صرفاً به خودروهای متقاضی صرفاً 10 الی 20 لیتر بیشتر سوخت (بنزین) ندهند و همچنین سعی می‌کردند که مردم را متقاعد کنند که هیچ مشکلی برای کمبود سوخت نداریم و مردم در هر زمان که مراجعه کنند در روزهای آینده،نیز سوخت موجود خواهد بود.
با بررسی نظرات و دیدگاه‌های مردم به‌خوبی درمی‌یابیم که مردم شایعات را باور کرده و خود نیز به آن دامن می‌زنند و از طرف دیگر به مسئولین که اعلام می‌دارند که سوخت وجود دارد و مشکلی ندارند، اعتماد ندارند و به همین خاطر می‌خواهند تا جایی که می‌شود باک‌های خودرو خود را پُر کرده و حتی قسمتی از آن را انباشت نمایند. با بررسی وضعیت تولید بنزین در ایران در می‌یابیم که در حال حاضر روزانه بالغ‌بر 95 میلیون لیتر بنزین در ایران تولید می‌شود درحالی‌که نیاز مصرفی کشور در روزهای پرتردد بالغ‌بر 80 تا 85 میلیون لیتر است. و ما جدا از تولید داخلی، قابلیت صادرات بنزین را هم دارا هستیم. و در خیلی شهرها که مردم از ترس کمبود سوخت‌رسانی جهت انباشت سوخت مراجعه می‌کنند، آگاه نیستند که سوخت به خیلی از شهرها از طریق لوله‌کشی انجام می‌پذیرد و نه از طریق کامیون و اگر هم امر سوخت‌رسانی انجام نشود، حاکمیت این تضمین را به مردم می‌دهد که سوخت را در دورافتاده‌ترین نقاط کشور برای مردم انتقال و عرضه نماید، تا مردم در این زمینه هیچ‌گونه دغدغه‌‌‌ای نداشته باشند.
به همین منظور لازم است مردم عزیز کرمان و سایر شهروندان در جای‌جای این کشور بدانند که سوخت موردنیاز مردم به مقدار کافی در جایگاه‌های عرضه سوخت موجود است و سوخت‌رسانی به‌طور مستمر در جایگاه‌های توزیع بنزین در حال انجام بوده و مردم از تجمع در جایگاه‌ها پرهیز کنند. بر همین اساس از شهروندان عزیز لازم است از تجمع در جایگاه‌های عرضه سوخت خودداری کنند و مردم نباید به شایعات توجه کنند و اطمینان خاطر داشته باشند که هیچ‌گونه کمبودی در این زمینه نداریم.
با توجه به موارد ذکرشده در بالا بهتر است:
- هرچه سریعتر با استفاده از ظرفیت رسانه‌های جمعی و همچنین فضای مجازی نسبت به شایعات عدم کمبود سوخت اطلاع‌رسانی شود.
- مسئولان شرکت نفت به عرضه به‌موقع سوخت در بین جایگاه‌های سوخت اقدام نمایند.
- مسئولان مربوطه نسبت به رفع مشکلات دو جایگاه سوخت شهر کرمان که خراب بوده و قابلیت سوخت‌رسانی به مردم را ندارند، اقدام لازم در جهت راه‌اندازی مجدد و برگرداندن آن‌ها به عرضه سوخت به مردم اقدام نمایند.
- در شرایط کنونی، بهترین راه کمک به‌نظام، توجه نکردن مردم به شایعات است.
- مردم نسبت به انبار کردن سوخت (بنزین) در ظروف و نگهداری آن‌ها در خانه یا هر مکانی که می‌تواند خطرات بعدی نظیر آتش‌سوزی را به همراه داشته باشد، خودداری کنند.
- جایگاه‌های سوخت نسبت به نصب بنر اطلاع‌رسانی با موضوع عدم کمبود سوخت و فراوان بودن آن به مقدار کافی در روزهای آتی اقدام نمایند.
- در درازمدت لازم است نسبت به فرهنگ‌سازی در این زمینه و زمینه‌های مشابه (شایعه کمبود وسایل و خرید و انباشت آن توسط مردم) توسط مسئولین فرهنگی اقدام هدفمند و راهبردی صورت پذیرد.
- در پایان لازم است نسبت به رفع مشکل اساسی که همان اعتصاب کامیون داران است رسیدگی شود و خواسته‌های آن‌ها موردبررسی قرار گیرد و آن خواسته‌هایی که به‌حق بوده توسط مسئولین اجابت شود و همچنین به وعده‌هایی که تا قبل از این به آن‌ها داده‌شده است، جامع عمل پوشانده شود.
سرگرد دکتر وحید عضدی
